کەمال سیدۆ
کەمال سدۆ دیرۆکناسئوو نڤیسکارەکی کوردئە .
کەمال سیدۆ سالا 1961ێ ل گوندەکی نێزیکی ئەفرینێ، باشوور رۆژهلاتێ کوردستانێ/سووریێ ژ دایک بوویە.ئە وی دبستانا سەرەتاییئوو ناڤەندی ل ل گوندێن گەورکا، چۆلاقائوو ل باژارێئە فرینێئوو د دوورە ل حەلەبێ تەمامکریە.ئە وی هینا د سالێن دبستانا سەرەتایی دە تەڤلی خەباتا سیاسیا ل هەرێمێ بوویەئوو هەزکرنا خوە ژ نرخێن نەتەویێن کورد رئێ ب وێرەکی نیشاندایە. سالا 1980ئە و جارا داوی ژ سووریێ دەردکەڤە.ئە و دچە مۆسکۆوایێئوو ل ور ل زانینگەها پاتریس لومومبا دەست ب خوەندنێ دکە. پشتی هاتنا وی یا مۆسکۆوایێئە و ب شێوەیەکی چالاک تەڤلی تێکۆشینا سیاسیا خوەندەکارێن کورد دبە، سالا 1985 دبە سەرۆکێ کۆمەلا خوەندەکارێن کورد (کسسئە) لقێ مۆسکۆو. د وان سالان دەئە و گەلەک زەهمەتیان دبینە. تەڤگەرا رزگاریخوازا کورد د رەوشەکە زەهمەت رە دەرباس دبوو.ئە وی هەردەم دەوا یەکیتیا هەرەکەتا کورد دکرئوو داخوازائا ڤاکرنا کۆنگرەیەکا گشتی ژ بۆ هەمی رێخستنێن کورد دکر.ئە وی ب خورتی ل دژی شەرێ براکووژییا د ناڤ هێزێن کورد دە رادوەستیا. ژ بەر ڤان هەلوێستانئە و روو ب روویی دژمناتیا هنئا لیان دبە، نەمازە هن بەشێن پارتیا کۆمونیستا سووریێ، تودێیا Iرانێئوو ئا لیگرێن وان یێن کورد.ئە و بێوەستان ل دژی فەرهەنگا شەخسپەرەستیێ، نەبوونا دێمۆکراتیێ د هوندرێن رێخستنێن ل سووریێ، Iراقێ،ئی رانێئوو ترکیەیێ دەردکەت.
د سالا 1986 دەئە و زانکۆیێ دقەدینێئوو دبە ماگیسترێ زانستیێن دیرۆکی. بابەتا دەستوورنامە وی ژی پەیوەندیێن رووسئوو کوردان ژ 1853 –1917 بوو.
دئە ینی سالێ دەئە و دبەئا سپیرەنتێئی نستیتویا رۆژهلاتناسیا مۆسکۆیێ – بەشێ لێکۆلینێن کوردی یێن نووژەن. د سالا 1989-ان دەئە و تێزا دۆکتۆریێ ل با پرۆف. در. م. س. لازارێڤ دقەدینە. بابەتا تێزا وی روسیائوو پرسا رۆژهلات د هیستۆرۆگرافیائە رەب، ترک، فارسئوو کوردان دە بوو. د وێ سالێ دەئە و دەرەجەیە (در. پهل.) د زانستیێن دیرۆکی دە وەردگرە.
پشتی کوئە و دەمەکە کورت ل لیبیا (داویا 1989 دەست پێکئا 1990) دمینە،ئە و زڤستانا 1990 دەرباسیئا لمانیا، باژارێ ماربورگێ دبە.
در. کەمال سدۆ ژ 2001ئە ندامێ پارتیائە لمانی پارتیائا زادئا دەمۆکرات (فدپ) یە،ئە و هەر وهائە ندامێ سەرۆکاتیا پارتیێ یێ ماربورگ-بەدەنکۆپفێ یەئوو د پارتیێ دە بەرپرسێ کارئوو بارێنئە ورۆپا یە.ئە و هەر وەهائە ندامێ کۆمتەیا ناڤنەتەوەیی یا فدپ، حەرێما حەسسەنێ، یە.
در. کەمال سیدۆ د 2002 دە سەرۆکێ مەجلیسا بیانیێن باژارێ ماربورگێ یە.ئە و هەر وهائە ندامێ پئەنئا کوردئە .
حن نڤیسێن وی
- روسیائوو پرسا رۆژهلات د هیستۆرۆگرافیائە رەب، ترک، فارسئوو کوردان دە، 16 ر. (رووسی)
- (پەیوەندیێن رووسئوو کوردان ژ 1853 –1917)، مۆسکڤا، 1986.؟128 س. (رووسی)
- لقا ماهئا ل-المائا لä-اسۆڤیەتەئا ل-موجهتاسا فئە تنۆگرافەتئا لئا کراد ت.ف.ئا رستۆڤا، گەل، نر.14،ئا دار 1985، ر. 4. (ەرەبی)
- سافاهات منئا لتارجهئا لقادم:ئا لەمباراتۆرائا لمدا، گەل، نر. 37، 1986.ر.3 (ەرەبی)
- واقفا ماهئا ل-پرۆفەسۆرئا ل-کوردئا ل-اسۆڤیەت حاج جوند، گەل، نر.20، 1986، ر. 4.(ەرەبی)
- ئالقادائا لکوردا من وگهات نادار Iسلاما، د : جود، نر. 2، 1990،ئا ننئا ربۆر، مI،ئو سئا. ر. 9؟14 (ەرەبی)
- ئەز گازی خویشکئوو برایێن خوە دکم: کورد لئە رمەنستانێ، ریا تەزە، 6.ئا دار 1991، یێرێڤان، ر. 4 (کوردی)
- وا نتاهاتئو مئا لماارەک، د: دەنگێ خوەندەڤان، نر. 4.، 1991، سۆفا، ر. 4 (ەرەبی).
- ئال-گاراەدئا ل-ارابا وا دهایائا ل-موادیا لل قادائا لکوردا، جودی، نر. 4، 1991،ئا ننئا ربۆر مI،ئو سئا. ر. 3؟17. (ەرەبی)
- سۆڤژەت کüردلەر، د: جودی، نر. 6، تەباخ 1991، بۆجهوم، س. 39؟40. (ترکی).
- دە کوردەن ن دەرئە هەمالگەن سۆوژەتونۆن: Iهرە زوکونفت ستئو نگەوسس. پۆگرۆم نر. 164. مäرز/ئاپرل 1992، گöتتنگەن. س. 49؟51. (المانی)
- جهەند کەسەر ژ دەرڤایی وەلات، هەلبەست، دروجک، ساتز & ڤەرلاگ. گمبح ماربورگ 1992. 74 ر. (کوردی).
- ریائا زادیێ: کوسهتنا موسائە نتەر، وەلات نر. 73. تیرمەه 1993، Iستانبول. (کوردی)
- پێشکەتنا جڤاکا کوردستانئوو ئا زادیا نەتەوەیی، وەلات نر. 83،ئی لۆن 1993، Iستانبول. (کوردی).
- کۆنفەرەنز ن کراسنۆدار:زور ستواتۆن دەر کوردەن ن گئوس-رەپوبلکەن، پۆگرۆم نر. 174، دەز. 93/ ژان.94، گöتتنگەن. س. 49. (المانی)
- ژ دیرۆکا کێمنەتەوئوو ئۆ لێن کوردستانێ: جهووئوو جهووتی.، وەلات، نر.102، 1994. ر. 12.(کوردی)
- سپراجهفüهرەر کوردسجه، بلاوە حöرنەر ڤەرلاگ، ماربورگ 1994، 144 سەتەن + کاسسەتتە. (المانی)
- ئال-دسجهالائا ل-یاهودائا ل-کوردوستانا وا قاداتئا سجهابئا ل-کوردئا تتاهرورا، ساوت کوردستان، نر. 26، 1996، ستیئەر; ÖستئەررئەIجح. ر. 14؟15. (ەرەبی)
- Iسراەلدەک کüردستانل یاهودلەر جاماات ڤە کüرت هالکنن کورتولوش مüجادەلس، Öزگüر پئۆلIتIکئا، 31.1. 1996، Iسەنبورگ. (ترکی)
- د ناڤبەرا کوردئوو ترکان دە، Iسرایل دکارە قاسدیائا شتیێ بکە، Iسراەل کوردسه فرەندسهپ لەاگوە،ئا ز. وئەلئات; نر. 54، 1997، Iستانبول، س. 6. (کوردی)
- گەنەرال ح. ڤۆن مۆلتکە ل کوردستانێ،ئا ز. وئەلئات; نر. 84، 6-12ئی لۆنێ. 1997، Iستانبول، ر. 8-9. (کورد)
- ب چاڤێن مۆلتکە رۆمکەلا، بێرەچووک، رها،ئا ز. وئەلئات; نر. 97، 6-12 کانوونا پێشین. 1997، Iستانبول،ر. 4-5. (کوردی)
- روسیائوو پرسا رۆژهلات د هیستۆریۆگرافیا وەلاتێن رۆژهلاتا نێزیکئوو ناڤین دە (داویا سەدسالا 17. هەتا سالێن هەفتیی سەدسالا 19.)، بلاوە حöرنەر ڤەرلاگ، 1996 ماربورگ. (روسی) کورتەناڤەرۆک بئا لمانیئوو ئی نگلیزی.